Często brandowana etykietami BIO, ekologiczna, modyfikowana genetycznie, konwencjonalna. Jednak wszystkie te możemy wrzucić do jednego wora jako „żywność funkcjonalna”. Czym właściwie jest żywność funkcjonalna i jak znaleźć ją w gąszczu pięknie wyglądających produktów na sklepowych półkach?
Spis treści
Czym jest żywność funkcjonalna
Termin żywności funkcjonalnej wywodzi się z kultury wschodniej, aktualnie największym jej rynkiem są Chiny i Japonia (tutaj zapoczątkowano badania na ten temat). Jeśli chodzi o Europę, to badania w tej kwestii rozpoczęły się dopiero w 1996 roku. Najprościej mówiąc żywność funkcjonalna to taka, której korzystny wpływ na organizm człowieka (na przykład zapobieganie chorobom) został udokumentowany badaniami klinicznymi z udziałem ludzi.
Wyróżniamy dwa podstawowe podziały żywności funkcjonalnej: modyfikowana technologicznie i konwencjonalna. Modyfikowana, to – jak sama nazwa wskazuje – taka, która została poddana pewnym modyfikacjom. Ich celem było wzmocnienie właściwości prozdrowotnych. Te można wzmocnić na kilka sposobów, na przykład usuwając szkodliwe składniki (sole, tłuszcze, itp.), lub wzbogacając go w substancje bioaktywne. Konwencjonalne to z kolei produkty naturalne cechujące się wyjątkowymi właściwościami i pozytywnym wpływem na organizm człowieka.
Aktualnie, aby zakwalifikować żywność do kategorii funkcjonalnej, musi ona – poza dostarczeniem standardowych właściwości odżywczych – zawierać jedną lub więcej funkcji wpływających korzystnie na organizm. Co ważne – żywność funkcjonalna powinna być wytwarzana z naturalnych składników. Co za tym idzie – zapach, wygląd i smak powinny być takie same, jak w przypadku naturalnego jedzenia.
Wzbogacana żywność funkcjonalna
Warto wytłumaczyć sobie czym rożni się żywność funkcjonalna od żywności funkcjonalnej wzbogacona. Wzbogacana żywość funkcjonalna, to inaczej żywność suplementowana, a to określenie jest nam bardziej znajome. Tą możemy określać w ten sposób, jeśli zostaną do niej dodane aktywne składniki biologiczne, które mogły ulec degradacji w trakcie produkcji. Dlatego baza takich produktów jest ograniczona. Mogą to być np. mąki, soki, mleka.
Od „zwykłej” żywności funkcjonalnej różni ją to, że ta druga jest naturalna, a dodawane są do niej składniki, które korzystnie wpływają na organizm, ale nie uzupełniają wybrakowanych wartości.
Przykłady żywności funkcjonalnej
Żywność funkcjonalną możemy podzielić na kilka kategorii, gdzie każda z nich cechuje się innymi właściwościami. Są to:
- żywność probiotyczna
- żywność z kwasami omega-3
- żywność ze sterolami
- żywność niskosodowa
- żywność o działaniu energetyzującym
- żywność niskocholesterolowa
- żywność wysokobłonnikowa.
Oczywiście podziałów może być więcej – mogą się dzielić na to, dla jakiej grupy ludzi przeznaczony jest dany produkt (np. sportowcy), lub na wiek konsumentów.
Żywność probiotyczna
Mówiąc o tej, najczęściej widzimy jogurty wyposażone w ogromne pokłady żywych kultur bakterii, które pozytywnie wpływają na naturalną florę bakteryjną naszych jelit, przez co na przykład ułatwiają trawienie. Wzmacniają także odporność i wiążą cholesterol, czego efektem jest minimalizacja efektu wystąpienia miażdżycy. Najlepszymi przykładami produktów probiotycznych są: kefir, zsiadłe mleko, jogurt.
Żywność z kwasami omega-3
Zapewne każdy słyszał o pozytywnym wpływie, jaki kwasy omega-3 mają na nasz mózg. Ale pewnie nie każdy słyszał, że mają one inne funkcje. Mogą obniżać poziom złego cholesterolu jak i trójglicerydów. Dodatkowo wykorzystywane są w profilaktyce i leczeniu chorób układu krążenia. Najlepszym ich źródłem są ryby, orzechy włoskie i nasiona lnu.
Żywność ze sterolami
Sterole to naturalne związki chemiczne mające na celu obniżenie ilości cholesterolu we krwi i mogą zmniejszenie ryzyka wystąpienia miażdżycy. Za pomocą technologii jesteśmy w stanie wpłynąć na zawartość cholesterolu. Dzięki temu powstają produkty, które dzięki lekkiej modyfikacji mogą okazać się o wiele zdrowsze. Prostym przykładem może być masło, do którego dodaje się oleje roślinne w odpowiednich proporcjach.
Jak wybierać żywność funkcjonalną?
Jeśli w sklepie wahasz się, czy żywność, którą masz zamiar kupić jest funkcjonalna, czy nie, to zawsze zwracaj uwagę na etykiety. Taka informacja powinna być zamieszczona przez producenta w różnej formie, na przykład na jogurcie powinien znaleźć się napis „produkt probiotyczny”. Dodatkowo warto sprawdzać tabele wartości odżywczych i skład, by wiedzieć, w jakie składniki został wzbogacony dany produkt.
Ważne, aby na etykiecie była zawarta informacja, że produkt przeszedł badania kliniczne. Kupując żywność funkcjonalną powinieneś pamiętać, że jest ona dodatkiem do dobrze zróżnicowanej diety, a nie jej podstawą.
Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:
Czekoladowy pudding chia
Jak wybrać najlepsze musli? Doradzamy!
Jagody goji – cenne właściwości
Omlet na słodko z bananem
Muffinki żytnie z nasionami goji i borówkami liofilizowanym
Mąka TEFF z miłki abisyńskiej – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Lekkie tartaletki z kremem jogurtowym
Dieta a odporność
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki kukurydziane czy owsiane? Które zdrowsze?
Domowe musli z miodem
Domowe zdrowe snickersy na płaski brzuch
Mąka ryżowa – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Pestki dyni – właściwości, wartości odżywcze, kalorie KCAL i indeks glikemiczny IG
Jak jeść i pić w upały?
Mąka z płaskurki – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Jak musli może wspomagać leczenie chorób cywilizacyjnych?
Produkty light
Siemię lniane – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Jak zrobić bułeczki razowe własnej roboty? Sprawdź nasz przepis!
Mąka gryczana biała – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL