Spis treści
Płatki owsiane czy otręby żytnie – co daje nam więcej korzyści?
Produkty zbożowe cieszą się niesamowitą popularnością, nawet wykluczając najpopularniejszy z nich, czyli chleb. Różnego rodzaje kasze, mąki, płatki, musli, a nawet krakersy — wszystkie z nich zawierają w sobie produkty zbożowe lub z nich powstają. Bardzo popularnym produktem zbożowym, który znajdziemy chyba w kuchni każdej osoby świadomej tego, co spożywa, są płatki owsiane. Na temat ich korzystnego wpływu na nasze zdrowie powstały setki prac naukowych. Nieco mniejszą popularnością cieszą się otręby żytnie, ale czy słusznie?
Płatki owsiane — czym są?
Płatki owsiane to produkt będący efektem zgniecenia odpowiednio przygotowanego wcześniej ziarna owsa. Wyróżniamy trzy rodzaje płatków owsianych: zwykłe, górskie i błyskawiczne. Różnią się od siebie głównie wielkością i twardością, ale także ilością mikroelementów, chociaż różnica ta nie jest duża.
Regularne spożywanie płatków owsianych może pozytywnie wpłynąć na wiele aspektów naszego życia, a świadczyć o tym może ich obecność w grupie tak zwanych produktów superfood. Do tego elitarnego grona zaliczają się te produkty spożywcze, których pozytywny wpływ na nasze zdrowie został potwierdzony naukowo wielokrotnie.
Jednymi z pierwszych organów, które korzystają na tym, że płatki owsiane trafiły do naszego organizmu, są nasze jelita. Błonnik pokarmowy zawarty w płatkach owsianych, a szczególnie jego rozpuszczalna część — beta-glukany — poprawia perystaltykę jelit, jednocześnie dając dłuższe uczucie sytości. Dodatkowo beta-glukany mogą regulować poziom cukru i złego cholesterolu LDL w organizmie, a także tworzyć na wewnętrznych ściankach jelita grubego warstwę, która uniemożliwia wchłanianie nadmiaru tego cholesterolu.
Wracając do uczucia sytości — płatki owsiane są produktem wykazującym jeden z najwyższych wyników w tej kategorii. Węglowodany w nich zawarte są jednymi z najlepszych, które możemy dostarczyć naszemu organizmowi. Po ich spożyciu ten wchłania je stopniowo i powoli, dzięki temu dają one zrównoważoną energię w dłuższym okresie czasu — oznacza to, że są produktem wskazanym na przykład podczas diety odchudzającej. Dodatkowo nie powodują nagłych wzrostów glukozy we krwii, dla nas oznaczających krótkotrwały zastrzyk energii, po której następuje równie szybki jej spadek i uczucie znużenia. Mogą być spożywane przez cukrzyków, bo ich indeks glikemiczny wskazuje nieco ponad 40 (w zależności od metody ich przygotowania IG płatków owsianych może się różnić).
Regularne spożywanie płatków owsianych korzystnie wpływa również na stan ogólnego codziennego samopoczucia, wpływać na poprawę kondycji skóry, wzmacniać odporność, działać antynowotworowo i wiele innych.
Wartości odżywcze płatków owsianych
Większość objętości płatków owsianych, bo niemal 60% stanowią węglowodany. Należy przy tym zaznaczyć, że produkt ten jest niesamowicie dobrze zbalansowany, ponieważ zawiera on w sobie spore pokłady białka, będącego budulcem mięśni (około 13%). Znajdziemy w nich także tłuszcze (około 6%), w tym kwasy omega-3 i omega-6 i ogromne pokłady wspomnianego wcześniej błonnika pokarmowego — w 100 gramach płatków owsianych znajduje się go niemal 10 g, a wartość kaloryczna w tych 100 g wynosi około 370 kcal.
Oczywiście płatki owsiane to nie tylko świat makroelementów — to również bogactwo witamin i minerałów! Witamina B1, B5, E, K, jak i minerały: żelazo, miedź, fosfor, magnez, potas, sód i cynk — wszystkie te, a także wiele innych znajdziemy w jednym produkcie!
Otręby żytnie — czym są?
Otręby żytnie, to również produkt pochodzenia zbożowego, ale nieco innej kategorii. Powstają jako produkt uboczny oddzielenia łupiny ziarna żyta od samego ziarna, które później przetwarzane jak na inne produktu (np. mąki, kasze, płatki itp.).
Co ciekawe spożywanie otrębów owsianych wykazuje wiele podobnych korzyści, do tych, które płyną ze spożywania płatków owsianych — wspomagają proces trawienia, dają dłuższe uczucie sytości, wpływają na poprawę kondycji skóry i włosów itp.
Otręby żytnie dzięki zawartości związków fenolowych wykazują działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe. Oznacza to, że poza zmniejszeniem wystąpienia na przykład raka piersi, jelita grubego, żołądka czy też prostaty, mogą także spowalniać proces starzenia się naszego organizmu, przez walkę z wolnymi rodnikami.
Otręby żytnie są również zalecane w dietach osób cierpiących, na nadciśnienie czy choroby serca. To głównie ze względu na to, że są bardzo dobrym źródłem magnezu i potasu.
Wartości odżywcze otrębów żytnich
Przede wszystkim otręby żytnie są doskonałym źródłem błonnika pokarmowego! Element ten stanowi niemal 40% ich objętości! 26% stanowią wysokiej jakości węglowodany, 15% białko, a 4% tłuszcze.
Jeśli chodzi o zawartość różnych makroelementów, otręby żytnie również pokazują się bardzo dobrze. Są przede wszystkim źródłem witamin z grupy B, witaminy A, magnezu, potasu, fosforu, żelaza, cynku itp.
Krótki opis płatków owsianych
Płatki owsiane są jednym z najczęściej spożywanych produktów zbożowych. Cieszą się ogromną popularnością, między innymi przez fakt, że bardzo dobrze smakują zarówno na słono, jak i słodko — mogą być elementem np. panierki do kotleta, jak i składnikiem głównym dania, np. owsianki.
Innym czynnikiem sprawiającym, że tak często sięgamy po płatki owsiane jest to, że są one jednym z najzdrowszych produktów, które mogą znaleźć się na naszym talerzu. Ich wyjątkowe właściwości sprawiły, że zaliczają się do elitarnego grona żywności superfood, czyli takiej, której zdrowotne właściwości zostały wielokrotnie udokumentowane badaniami naukowymi. Grono to obejmuje płatki owsiane z kilku powodów, między innymi przez zawartość sporej ilości beta-glukanów, czy też niskiego wskaźnika poziomu indeksu glikemicznego (oznacza to, że dają energię na wiele godzin, bo ta rozkładana jest stopniowo i jednocześnie nie powodują nagłych skoków glukozy, dzięki czemu mogą być spożywane przez osoby cierpiące na cukrzycę).
Płatki owsiane powstają w wyniku zgniecenia oczyszczonego z łuski ziarna owsa. W zależności od stopnia gradacji wyróżniamy trzy rodzaje płatków owsianych, tj. płatki owsiane zwykłe, górskie i błyskawiczne — zwykłe mają największą gradację i są najtwardsze, ale mają najlepsze właściwości odżywcze, a błyskawiczne są najmniejsze, najmiększe, ale i mają najsłabsze wartości odżywcze. Należy jednak pamiętać, że ubytek witamin i minerałów w płatkach owsianych błyskawicznych, względem płatków owsianych górskich i zwykłych, jest bardzo mały, więc wybór którychkolwiek z nich w codziennej diecie będzie dobrym wyborem!
Wartości odżywcze płatków owsianych
Płatki owsiane to produkt niskoprzetworzony, cieszący się niesamowicie dobrze zbalansowanymi makroelementami. Węglowodany, będące paliwem dla naszego organizmu, stanowią około 60% objętości płatków owsianych, przy czym, jak zostało wspomniane wyżej, są to węglowodany wysokiej jakości. Około 13% to tłuszcze, ale znaczna część z nich to NNKT, a 7% to białko. Błonnik pokarmowy to około 10% objętości płatków owsianych, przy czym znaczna część tego niezwykle ważnego składnika diety, to wspomniane już wcześniej beta-glukany.
Podobnie, jak otręby owsiane, tak i płatki cieszą się sporymi ilościami cennych mikroelementów — poza witaminami z grupy B i witaminą E, możemy znaleźć w nich na przykład fosfor, wapń, magnez, cynk i krzem.
Porównanie płatków owsianych i otrębów żytnich
Płatki owsiane cieszą się o wiele większą popularnością, niż otręby żytnie — chętniej stosujemy je w naszej kuchni. I słusznie! Mimo że zarówno płatki owsiane i otręby owsiane są produktami zbożowymi i wykazują podobne właściwości, nie powinny być spożywane w podobnych ilościach. Płatki owsiane mogą być podstawowym elementem naszej diety — są głównym składnikiem owsianki, można dodawać je do ciast, deserów itp. Zastosowanie otrębów owsianych jest nieco mniejsze — to głównie ze względu na fakt, że powinny one być jedynie dodatkiem do naszej diety. Spożywanie zbyt dużej ilości otrębów żytnich dziennie może dać nam odwrotny do zakładanego efekt. Dodatkowo, płatki owsiane i otręby żytnie różnią się strukturą — głównym problemem tych pierwszych jest fakt, że bez odpowiedniej obróbki są twarde i trudne do pogryzienia. Jeśli o otręby chodzi, ich spożywanie bez żadnego dodatku może mocno podrażniać nasze gardło, co prowadzi do gwałtownego kaszlu i uczucia drapania w gardle — są bardzo suche, a ich drobna, łuskowata konsystencja jest wysoce wyczuwalna podczas przełykania, o ile nie są podane jako dodatek do innego dania.
Podsumowanie
Produkty zbożowe cieszą się słuszną popularnością. Otręby żytnie i płatki owsiane to bardzo dobre źródło wielu ważnych składników odżywczych, a ich regularne spożywanie daje naszemu organizmowi wiele korzyści. Powinny być stałym elementem naszej diety, jednak to w jakich ilościach je spożywamy powinno diametralnie się różnić. Płatki owsiane to produkt, który może być głównym składnikiem posiłku, ale otręby żytnie powinny stanowić tylko dodatek do innych dań.
Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:
Owsianka dla dzieci i niemowlaków – kiedy i jak ją przygotować
Czym jest i jak powstaje żywność liofilizowana
Czy płatki owsiane trzeba gotować?
Suszona żurawina – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny IG
Mąka z tapioki – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Musli crunchy – czym jest i jak przygotować?
Płatki żytnie – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Pudding chia z mango i musli
Chleb drożdżowy własnej roboty – jak go zrobić?
Smoothie z awokado i borówkami
Płatki Teff (miłka abisyńska) – wartościowy produkt bezglutenowy
Domowa granola FIT – prosty przepis z filmikiem
Owoce zapiekane pod kruszonkąa
Tort z owocami idealny dla dbających o linie
Płatki owsiane – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Jabłko – owoc grzechu czy dar niebios? Indeks glikemiczny IG
Mąka kukurydziana – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Domowe musli. Jak zrobić najlepsze
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki orkiszowe czy owsiane?
Mąka żytnia typu 720 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL