Zdrowe odżywianie cieszy się coraz większą popularnością. Dziesiątki badań udowodniły, że to co jemy ma ogromny wpływ na pracę naszego organizmu i ogólne samopoczucie. Rosnąca świadomość konsumencka i kolejne badania wskazują nam, które produkty warto wybierać, a takimi bez wątpienia są przetworzone zboża, na przykład płatki owsiane i otręby pszenne. Oba te składniki diety wykazują niesamowite właściwości, a spożywanie ich ma zbawienny wpływ na nasz organizm. Jednak po który z nich powinniśmy sięgać częściej?
Spis treści
Charakterystyka płatków owsianych
Płatki owsiane to produkt cieszący się ogromną, zresztą słuszną, popularnością. Powstają w wyniku zgniecenia odpowiednio przygotowanego wcześniej ziarna owsa. W zależności od stopnia gradacji tych ziaren wyróżniamy trzy rodzaje płatków owsianych:
- płatki owsiane błyskawiczne — cechują się najmniejszym stopniem gradacji, dzięki czemu są jednocześnie najmiększe. Przed spożyciem dobrze jest je namoczyć (na przykład w wodzie lub mleku) lub poddać krótkiej obróbce cieplnej, jednak zjedzenie ich chwilę po zalaniu jest jak najbardziej możliwe. Niestety cechują się nieco mniejszymi ilościami różnych mikroelementów, w porównaniu do pozostałych dwóch rodzajów płatków owsianych.
- płatki owsiane górskie — poszczególne płatki są nieco większe i twardsze, niż w przypadku płatków owsianych błyskawicznych. Spożywanie ich wymaga wcześniejszego namoczenia lub obróbki cieplnej. Są także trochę bogatsze w witaminy i minerały.
- płatki owsiane zwykłe — poszczególne płatki mają nieco większą gradację, niż w przypadku płatków owsianych górskich, ale tak samo, jak one, zwykle wymagają wcześniejszego namoczenia lub obróbki cieplnej. Cechują się najlepszymi parametrami, jeśli chodzi o wartości odżywcze.
Warto dodać, że po wielu badaniach przeprowadzonych na płatkach owsianych, te trafiły do elitarnego grona żywności superfood, czyli takiej, której regularne spożycie może znacznie wpłynąć na poprawę naszego zdrowia. To przez spore ilości minerałów potrzebnych do codziennego funkcjonowania, wysokiej jakości węglowodanów, oraz znacznych pokładów błonnika pokarmowego, przy czym, jeśli o ten ostatni chodzi, płatki owsiane zawierają jego rozpuszczalną część — beta-glukany, których ze świecą szukać w innych produktach, a już na pewno w takich ilościach.
Płatki owsiane posiadają także dwie inne, bardzo ważne funkcje — mogą wpłynąć na obniżenie poziomu złego cholesterolu LDL, a także regulować poziom glukozy we krwi. Przyczyniają się do tego między innymi wspomniane wcześniej beta-glukany.
Wartości odżywcze płatków owsianych
Płatki owsiane są prawdziwym skarbem na naszym talerzu. Około 60% ich objętości stanowią węglowodany, ale nie byle jakie — węglowodany te cechują się niskim indeksem glikemicznym, który dla surowych płatków wynosi 40 (indeks glikemiczny płatków owsianych może różnić się w zależności od sposobu ich przygotowania). Oznacza to, że w momencie, w którym płatki owsiane dostają się do naszego organizmu, nie wywołują znacznych skoków glukozy we krwi, jak ma się to na przykład w przypadku słodyczy. Takie skoki glukozy oznaczają dla nas nagły wystrzał energii (chwilę po zjedzeniu), ale niestety równie szybki jej spadek, po którym często robimy się senni i zmęczeni. Należy jednak pamiętać, że w dłuższej perspektywie może to prowadzić do różnego rodzaju chorób, na przykład cukrzycy. Dodatkowo, jeśli przy cukrzycy jesteśmy, warto wspomnieć, że z powodu niskiego indeksu glikemicznego, produkt ten jest zalecany właśnie cukrzykom.
Wcześniej wspomniany błonnik stanowi około 7% objętości płatków owsianych. Pełni on wiele ważnych funkcji w naszym organizmie, ale szczególną pracę wykonuje w naszych jelitach, na przykład poprawia perystaltykę jelit, przez co proces trawienia przebiega sprawniej, czy też daje dłuższe uczucie sytości, co jest pomocne w walce z nadwagą. Dzienne zapotrzebowanie na ten element diety to około 20-40 gram, przy czym, niestety, mimo niskiego zapotrzebowania, niewielu osobom udaje się go uzupełnić.
Płatki owsiane to także źródło białka i zdrowych tłuszczów. Jeśli chodzi o białko, które w naszym organizmie pełni funkcję budulca mięśni, stanowi ono około 13% objętości płatków owsianych. Tłuszcz to niecałe 7%, ale warto zaznaczyć, że w większości są to zdrowe tłuszcze — w ich skład wchodzą na przykład kwasy omega-3 i omega-6.
Jeśli wejdziemy w skład mikroelementów, okaże się, że płatki owsiane mogę zaimponować również na tym polu — są bogatym źródłem wielu minerałów, w tym cynku, magnezu, potasu, żelaza, miedzi i manganu. Jeśli chodzi o witaminy, płatki owsiane dostarczają głównie te, z grupy B.
Charakterystyka otrębów pszennych
Otręby pszenne to produkt naturalny, efekt uboczny przemiału ziaren pszenicy. Jest to jeden z tych produktów ubocznych, które powinny otrzymać drugie życie, i na szczęście tak się dzieje!
O niesamowitych właściwościach otrębów pszennych można pisać bardzo długo, jednak skupimy się na tych najważniejszych. Otręby pszenne, podobnie, jak płatki owsiane, mogą wpływać na obniżenie złego cholesterolu LDL i pomagają regulować poziom glukozy we krwi.
Istotny jest jednak fakt, że spożywanie otrębów pszennych może mieć pozytywny wpływ także na układ nerwowy poprzez regulację poziomu stresu w organizmie. To za sprawą zawartych w nich witamin i minerałów.
Trzeba jednak zaznaczyć, że produkt ten ma też kilka wad:
- przez zawartość glutenu, powinny unikać ich osoby cierpiące na celiakię i inne choroby, które charakteryzują się nietolerancją na ten element diety.
- zawiera wysokie stężenie fruktanów — są to węglowodany, które bardzo słabo trawią się w naszych jelitach, przez co ostatecznie mogą w nich fermentować, a to z kolei może doprowadzić do przykrych dolegliwości żołądkowych, na przykład biegunki czy bólów brzucha.
- obecność kwasu fitynowego w składzie sprawia, że wchłanianie niektórych związków mineralnych jest ograniczone.
Wyżej wymienione, wykluczając celiakię, najczęściej są efektem zbyt dużej ilości spożytych otrębów pszennych — dzienne spożycie powinno ograniczać się do około 2-3 łyżek.
Wartości odżywcze otrębów pszennych
Bezapelacyjnym plusem otrębów pszennych jest zawartość błonnika pokarmowego — jeśli chodzi o ten element diety, otręby pszenne są jednym z liderów, bo stanowi on niemal 43% ich objętości! Już niewielka ilość otrębów pomoże nam w uzupełnieniu dziennego zapotrzebowania błonnika pokarmowego.
Poza tym, w otrębach pszennych znajdziemy pokłady węglowodanów, które stanowią około 20% ich objętości, i również cechują się niskim indeksem glikemicznym, wynoszącym 45.
Zawartość białka to niemal 17%, a tłuszczów 5% — tłuszcze zawierają niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe (NNKT), których organizm nie jest w stanie wyprodukować sam, a które pełnią wiele ważnych funkcji w naszym organizmie.
Jeśli chodzi o witaminy i minerały zawarte w płatkach pszennych, znajdziemy w nich: witaminy z grupy B (B1, B3, B6, B9), witaminę E, potas, fosfor, magnez, żelazo, cynk, miedź itp.
Porównanie płatków owsianych i otrębów pszennych
Zarówno płatki owsiane i otręby pszenne są cennymi produktami, które warto spożywać regularnie, jednak ich spożycie nie powinno wyglądać tak samo. Jeśli chodzi o płatki owsiane, nie ma określonego maksymalnego dziennego limitu. Otręby pszenne z kolei są produktem, który w naszej diecie powinien być dodatkiem, a jego spożycie powinno ograniczać się do około 12-15 gram dziennie.
Płatki owsiane, mogą być głównym składnikiem naszego dania, na przykład owsianki, lub dodatkiem, na przykład w formie panierki do mięs, jako dodatek do chleba, ciast itp. Otręby pszenne z kolei mogą być dodatkiem do owsianki, jogurtu, a także, podobnie jak płatki owsiane, ciast, panierki do mięs itp
Podsumowanie
Nasz organizm potrzebuje wielu składników odżywczych i najlepiej, gdyby czerpało je z wielu źródeł, a bez wątpienia opisywane w tym artykule produkty są bardzo dobrym źródłem wielu z nich. O ile płatki owsiane mogą być spożywanie bez konkretnych limitów, tak otręby pszenne mają swój limit. Mimo tego limitu, powinny być stałym elementem naszej diety, bo — jak powiedział szwajcarski uczony, Paracelsus — wszystko jest trucizną i nic nie jest trucizną. Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną.
Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:
Pralinki z liofilizowanymi malinami
Kulki mocy idealne przed treningiem
Mąka pszenna typu 1850 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Orzechowe musli z daktylami i masłem orzechowym
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki owsiane czy jaglane? Które zdrowsze?
Co to jest zakwas i jak zrobić chleb na zakwasie?
Babeczki owsiane z ciasteczkami oreo
Erytrytol – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny. Co to jest erytrytol?
Nasiona chia – zdrowotne właściwości
Chipsy kokosowe – właściwości i kalorie. Z czym je jeść?
Babeczki proteinowe z owocami
Chleb na suchym zakwasie i drożdżach – dlaczego warto i jak go zrobić
Mąka konopna – bezglutenowa alternatywa mąki zbożowej
Popcorn nie tylko jako przekąska – jak zrobić popcorn w garnku
Błonnikowe Musli – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Prebiotyczny błonnik i jego tajemnice
Musli na odchudzanie – czy to dobry pomysł?
Dlaczego warto pamiętać o olejach?
Komosa ryżowa – jak ugotować i jakie ma właściwości? Przygotuj komosę ryżową w domu
Najlepsza owsianka na wodzie – przepis i porady jak ją urozmaicać!