Płatki żytnie czy kukurydziane – po które powinniśmy sięgać częściej?

Płatki żytnie czy kukurydziane — po które powinniśmy sięgać częściej?

Płatki kukurydziane to jedne z najpopularniejszych płatków zbożowych dostępnych na rynku. Są tanie w produkcji, a przy są smaczne, chrupiące i doskonale komponują się z mlekiem, z którym mogą stanowić gotowy, dwuskładnikowy posiłek. O wiele mniejszą popularnością cieszą się płatki żytnie, które również są trudniejsze w spożyciu. Jednak czy to, że płatki kukurydziane są smaczniejsze, jest jednoznaczne z tym, że mają lepszy wpływ na nasz organizm?

Krótka charakterystyka płatków kukurydzianych

Kukurydza to zboże zajmujące pierwsze miejsce, jeśli chodzi o światową produkcję zbóż. Wywodzi się z Ameryki i potwierdzono, że w meksyku uprawiano ją ponad 6000 lat temu, a w kulturze Majów i Azteków była nawet obiektem bóstwa. Zboże to reszta świata poznała po odkryciu Ameryki przez Kolumba. W Polsce kukurydza pojawiła się dopiero w XVIII wieku.

Płatki kukurydziane zostały wynalezione przez przypadek. Pod koniec XIX wieku pewien amerykański lekarz, John Harvey Kellogg, prowadzący ze swoim bratem sanatorium, przygotowując chleb, zapomniał ściągnąć gotującą się pszenicę z palnika, a ta po zbyt długim gotowaniu zrobiła się kleista. Kellogg postanowił rozwałkować tę masę, co sprawiło, że pojedyncze ziarna uformowały się w kształt małych płatków, a następnie upiec. Taki proces sprawił, że amerykański lekarz stworzył produkt, który mocno przypadł do gustu pacjentom. Po wielu podobnych eksperymentach, z wykorzystaniem różnych rodzajów zbóż, okazało się, że pacjentom najbardziej smakowały płatki wykonane z kukurydzy. Wraz ze swoim bratem, Williamem, John Harvey Kellogg zbudował imperium finansowe, zajmujące się produkcją zdrowej żywności, a ich głównym towarem były właśnie płatki kukurydziane. Nazwa marki, Kellogg, wywodzi się od ich nazwiska i do dziś znana jest na całym świecie.

Płatki kukurydziane to na ogół dość zdrowy produkt, jednak bardzo ważne jest to, jakie płatki kukurydziane wybieramy. Przez lata opracowano wiele technologii ich produkcji i niestety nie wszystkie płatki kukurydziane oferują nam te same właściwości. Często wynika to z samego produktu wyjściowego, czyli surowca, który trafia do fabryk. Ze względu na koszta, produkcji wielkie koncerny chętniej sięgają po substytuty kukurydzy, czyli na przykład grys kukurydziany lub mąkę kukurydzianą, które wykazują słabsze właściwości, niż pełne ziarno, z którego początkowo produkowano ten rodzaj płatków zbożowych. Dodatkowo producenci, aby uatrakcyjnić smak, dodają różnego rodzaju niezdrowych słodzików. Poza tym często, by uzupełnić ubytki w witaminach i minerałach, spowodowane użyciem tańszego i gorszego substytutu kukurydzy, płatki kukurydziane spryskiwane są specjalną mieszanką tych substancji już na końcowym etapie produkcji. Niestety najczęściej jest to równoznaczne z przemycaniem różnego rodzaju emulgatorów lub właśnie słodzików. Dlatego właśnie zawsze powinniśmy sprawdzać etykietę płatków kukurydzianych przez ich zakupem, szczególnie z uwagi na to, że najczęściej są to ulubione płatki zbożowe naszych pociech. Najbezpieczniejsze wydają się być płatki z oznaczeniem “bio” na etykiecie.

Warto zaznaczyć, że płatków kukurydzianych powinni unikać diabetycy, ponieważ cechują się one wysokim indeksem glikemicznym, o wartości 81. Mogą zajadać się nimi jednak osoby cierpiące na celiakię inne choroby związane z przyjmowaniem glutenu, ponieważ kukurydza jest zbożem naturalnie pozbawionym glutenu. Warto jednak wybierać takie płatki kukurydziane, na których etykiecie widnieje informacja o tym, że te glutenu nie zawierają, ponieważ w wielu przypadkach mogą zostać nim zanieczyszczone na etapie produkcji. Poza tym niektórzy producenci jako słodzik używają ekstraktu ze słodu jęczmiennego, którego ziarno naturalnie zawiera gluten.

Płatki kukurydziane w naszej kuchni mogą być wykorzystane na wiele sposobów, bo poza bardzo szybkim śniadaniem, czyli płatkami zalanymi zimnym lub ciepłym mlekiem, mogą stanowić element panierki, składnik musli, dodatek do wypieków, różnych deserów itp.

Właściwości odżywcze płatków kukurydzianych

Płatki kukurydziane są dobrym źródłem energii, ponieważ 100 g tego produktu dostarcza nam około 360 kcal. Zdecydowaną większość ich objętości, bo około 75% stanowią węglowodany. Poza tym cechują się sporymi pokładami białka, około 8%, błonnika, około 3% i śladowymi ilościami tłuszczów, który stanowi mniej niż 2% ich objętości.

W składzie płatków kukurydzianych znajdziemy także znaczne ilości witamin i minerałów jak na przykład witaminy z grupy B, witamina C, E i K. Z minerałów możemy wyróżnić fosfor, mangan, magnez, selen, sód czy żelazo itp.

Krótka charakterystyka płatków żytnich

Żyto to roślina pochodząca z Azji Środkowej, którą w Europie zaczęto uprawiać około 1000 lat temu, mimo że prawdopodobnie występowała setki lat wcześniej. Zboże to szczególną popularnością cieszyło się wśród ludów słowiańskich.

Płatki żytnie powstają na skutek zgniecenia odpowiednio przygotowanego wcześniej ziarna żyta, a sam proces produkcji jest bardzo krótki, co pozwala im zachować niemal wszystkie wartości, którymi cechuje się świeżo zebrane ziarno, a jeśli o to chodzi, wykazuje ono niesamowite właściwości względem naszego organizmu.

Z ziaren żyta, poza płatkami żytnimi, powstaje wiele innych produktów cechujących się wyjątkowymi właściwościami. Jednym z nich jest mąka żytnia, na której bazie produkuje się chleb na zakwasie żytnim, a ten uznawany jest za jeden z najlepszych rodzajów pieczywa dostępnego na rynku.

Surowe płatki żytnie cechują się niskim indeksem glikemicznym, którego wartość wynosi 48, co oznacza, że mogą być spożywane przez diabetyków, jednak powinny ich unikać osoby cierpiące na celiakię, jak i inne zaburzenia odżywiania związane z przyjmowaniem glutenu, ponieważ żyto naturalnie zawiera ten element diety.

Płatki żytnie w naszej kuchni możemy wykorzystać na wiele sposobów. Mogą na przykład zastąpić nam płatki owsiane, jako główny składnik owsianki, stanowić element panierki, możemy z ich pomocą przygotować różnego rodzaju batoniki i ciastka zbożowe, użyć ich jako dodatek do wypieków, deserów itp.

Właściwości odżywcze płatków żytnich

100 g płatków żytnich dostarcza nam około 360 kcal, chociaż wartości te mogą się różnić w zależności od rodzaju gleby, na której uprawiano żyto, warunków atmosferycznych itp. W tych 100 g około 70 g stanowią węglowodany, co oznacza, że produkt ten jest bardzo dobrym źródłem energii. Zawierają także znaczne pokłady białka, czyli budulca mięśni — około 7%, tłuszczów i ogromne pokłady błonnika pokarmowego, który stanowi około 12% ich objętości.

Jeśli chodzi o witaminy i minerały, płatki żytnie są bogatym źródłem między innymi witamin z grupy B (B1, B2, B3, B6), a także witaminy E, a spośród minerałów warto wyróżnić chrom, cynk, fluor, fosfor, magnez, miedź, żelazo, wapń itp.

Porównanie płatków żytnich i płatków kukurydzianych

Zarówno płatki kukurydziane, jak i płatki żytnie, mogą pozytywnie wpływać na nasz organizm. Oba te produkty są bardzo dobrym źródłem energii, jak i cennych witamin i minerałów. Dość mocno różnią się od siebie wyglądem, kształtem, konsystencją i smakiem, i tutaj bezapelacyjnie lepiej wypadają płatki kukurydziane, lecz jeśli chodzi o walory zdrowotne, częściej powinniśmy sięgać po płatki żytnie.

Najważniejszą korzyścią, którą oferują nam płatki żytnie, jest ogromna zawartość błonnika pokarmowego. Oczywiście płatki kukurydziane również zawierają ten element diety, jednak nie w takich ilościach. Błonnik pokarmowy to niezwykle ważny składnik naszej diety, którego niestety w brakuje w jadłospisach większości polaków. W naszym organizmie działa na wielu płaszczyznach, rozpoczynając swoją pracę w jelitach, w których pęcznieje, przez co daje nam uczucie sytości na dłużej, wspomaga trawienie, przez co reguluje częstotliwość naszych wypróżnień, a co za tym idzie, zapobiega zaparciom, a także wspomaga wydalanie i blokuje wchłanianie toksyn. Poza tym może regulować zawartość złego cholesterolu LDL i glukozy we krwi. Wykazuje właściwości przeciwnowotworowe i wiele innych — na opis jego niesamowitych właściwości musielibyśmy poświęcić osobny artykuł. Według WHO powinniśmy spożywać około 25 g błonnika pokarmowego dziennie.

Innym czynnikiem wpływającym na ocenę tego, po które płatki powinniśmy sięgać częściej, jest indeks glikemiczny. Płatki kukurydziane cechują się wysokim indeksem, co oznacza, że trafiając do naszego organizmu mogą powodować nagły wzrost poziomu glukozy we krwi, co w rezultacie dam nam równie szybki przypływ energii, jednak po tym wzroście następuje równie szybki spadek tej energii. W przypadku płatków żytnich działa to nieco inaczej — niski indeks glikemiczny oznacza, że energia płynąca z węglowodanów rozkładana stopniowo, przez co energię odczuwamy przez dłuższy czas. Nie odnotowujemy także tak znacznych skoków glukozy. Jest to powiązane również z odczuwaniem uczucia sytości — po spożyciu płatków żytnich sytość będziemy odczuwać dłużej, niż po zjedzeniu płatków kukurydzianych, dzięki czemu rzadziej podjadamy, co sprzyja w zrzucaniu zbędnych kilogramów. Oczywiście wiąże się to także z zawartością błonnika pokarmowego.

Podsumowanie

Płatki kukurydziane i płatki żytnie to produkty z tej samej kategorii żywieniowej, jednak dość mocno się od siebie różniące.

Płatki kukurydziane wykazują niesamowite właściwości, jeśli chodzi o walory smakowe. Uwielbiają je nasze dzieci, i prawdopodobnie ciężko byłoby przekonać je do przerzucenia się na płatki żytnie. Niestety przy tym wykazują o wiele słabsze właściwości zdrowotne, od płatków żytnich, dlatego jeśli o te drugie chodzi, powinny one stanowić częściej element musli, niż dwuskładnikowy posiłek, w połączeniu z mlekiem, jak często robimy to w przypadku płatków kukurydzianych.

Najlepszym rozwiązaniem jest łączenie tych dwóch produktów, dzięki temu możemy czerpać to, co najlepsze z obu, jednocześnie urozmaicając nasz jadłospis. Jeśli jednak smak i konsystencja płatków żytnich mocno Ci nie odpowiada, możesz śmiało sięgnąć po płatki kukurydziane, jednak staraj się kontrolować porcje, które zjadasz, ponieważ te cechują się niższym indeksem sytości, oraz wyższym indeksem glikemicznym, przez co możemy podjadać między posiłkami, a z czasem przybrać kilka dodatkowych kilogramów.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Owsianka dla dzieci i niemowlaków – kiedy i jak ją przygotować
Czym jest i jak powstaje żywność liofilizowana
Czy płatki owsiane trzeba gotować?
Suszona żurawina – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny IG
Mąka z tapioki – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Musli crunchy – czym jest i jak przygotować?
Płatki żytnie – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Pudding chia z mango i musli
Chleb drożdżowy własnej roboty – jak go zrobić?
Smoothie z awokado i borówkami
Płatki Teff (miłka abisyńska) – wartościowy produkt bezglutenowy
Domowa granola FIT – prosty przepis z filmikiem
Owoce zapiekane pod kruszonkąa
Tort z owocami idealny dla dbających o linie
Płatki owsiane – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Jabłko – owoc grzechu czy dar niebios? Indeks glikemiczny IG
Mąka kukurydziana – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Domowe musli. Jak zrobić najlepsze
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki orkiszowe czy owsiane?
Mąka żytnia typu 720 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL