Płatki pszenne czy owsiane, które powinniśmy spożywać częściej?

Płatki pszenne czy owsiane, które powinniśmy spożywać częściej?

Płatki zbożowe to prawdziwy skarb w naszym jadłospisie. Powinny być stałym elementem każdej diety, jednak nie wszystkie płatki są sobie równe i w zależności od tego, z jakiego ziarna powstają, wykazują nieco inne właściwości. Bez wątpienia jednymi z popularniejszych płatków zbożowych są płatki pszenne i płatki owsiane, jednak które z nich mają lepszy wpływ na nasz organizm?

Krótka charakterystyka płatków pszennych

Pszenica to jedno z najdłużej uprawianych przez ludzkość zbóż, ponieważ datuje się, że na terenach Bliskiego Wschodu mogła być hodowana już 10 000 lat temu. Oczywiście pszenica, którą uprawiano wtedy, różni się od tej, którą spotykamy na polach uprawnych dzisiaj, jednak jest to ta sama rodzina zbóż.

Co ciekawe pierwsza w historii regulacja dotycząca żywności obejmowała właśnie pszenicę — Bawarskie Prawo Czystości to regulacja prawna wprowadzona w bawarskim mieście Ingolstadt, przez Księcia Bawarskiego Wilhelma IV. Powodem wprowadzenia tych restrykcji było ogromne zapotrzebowanie na pszenicę w produkcji piwa, które w tamtych czasach stanowiło podstawowy napój, ze względu na ogromne zanieczyszczenia rzek, jednak Europa pożarta przez konflikty i klęski urodzaju potrzebowała pszenicy do produkcji chleba. Ostatecznie w ślad za księstwem poszły inne Państwa, co sprawiło, że piwo pszeniczne, będące wtedy jednym z najpopularniejszych trunków, prawie całkowicie zostało zapomniane. Ponownie popularność zdobyło dopiero pod koniec XX wieku.

Płatki pszenne powstają na skutek zgniecenia pozbawionego łuski ziarna pszenicy. Bardzo krótki proces produkcji pozwala im zachować niemal wszystkie właściwości, którymi cechowało się ziarno, nim poddano je obróbce.

Płatki pszenne nie powinny być spożywane przez osoby cierpiące na celiakię, jak i inne dolegliwości związane z nietolerancją glutenu, ale mogą po nie sięgać diabetycy, ponieważ indeks glikemiczny surowych płatków pszennych wynosi 45.

W naszej kuchni płatki pszenne mogą być wykorzystane na wiele sposobów, ponieważ możemy nimi zastąpić na przykład płatki owsiane, w przygotowaniu owsianki. Możemy wykorzystać je także jako element panierki, składnik musli, granoli, dodawać je do różnego rodzaju wypieków, deserów, sałatek itp.

Wartości odżywcze płatków pszennych

Płatki pszenne dostarczają nam spore ilości kcal, ponieważ 100 g tego produktu może zawierać ich około 360, przy czym zdecydowaną większość z nich uzupełniają węglowodany — te stanowią około 70% ich objętości. Oczywiście płatki pszenne zawierają także znaczne pokłady białka, będącego dla naszego organizmu budulcem mięśni, jak i błonnika pokarmowego — każde z nich może stanowić około 10% ich objętości. Jeśli chodzi o tłuszcz, jego zawartość wynosi około 3%. Należy jednak pamiętać, że wartości te, jeśli chodzi o płatki pszenne pochodzące od różnych producentów, mogą się od siebie różnić, ponieważ w zależności od gleby, warunków atmosferycznych itp., zebrane ziarno pszenicy wykazywać nieco inne wartości, a dokładne informacje na ten temat powinny być opisane na opakowaniu.

Oczywiście płatki pszenne skrywają także spore pokłady mikroelementów, czyli witamin i minerałów. Jak większość zbóż, pszenica jest źródłem witamin z grupy B, a także witaminy C, D i E oraz minerałów, jak na przykład cynk, fosfor, wapń, żelazo czy potas.

Krótka charakterystyka płatków owsianych

Owies to roślina wywodząca się z Europy środkowej i wschodniej, gdzie uprawiano ją już 2000 lat temu. Zboże to przez lata zdobyło ogromną popularność, przez co w dzisiejszych czasach uprawiane jest niemal na całym świecie.

Z ziarna owsa powstaje wiele produktów, na przykład różnego rodzaju mąki, kasze itp., ale chyba najbardziej znanym i cenionym są płatki owsiane.

Płatki owsiane powstają na skutek zgniecenia pozbawionego łuski ziarna owsa. Krótki proces technologiczny pozwala zachować im niemal wszystkie właściwości, którymi cechowało się ziarno zaraz po oczyszczeniu go z łuski.

Na sklepowej półce możemy spotkać trzy rodzaje płatków owsianych. Warto umieć je rozpoznać, ponieważ ich nazewnictwo wiąże się z nieco innymi właściwościami:
płatki owsiane błyskawiczne — cechują się najmniejszą gradacją poszczególnych ziaren, przy czym są najbardziej miękkie, a co za tym idzie, najłatwiejsze w spożyciu. Jest to jednak równoznaczne z tym że cechują się najmniejszą, spośród pozostałych dwóch rodzajów, ilością witamin i minerałów. Zalecane są dzieciom i osobom starszym.
płatki owsiane górskie — poszczególne ziarna są nieco większe i twardsze, ale jednocześnie wykazują nieco lepsze właściwości. Ich spożycie zaleca się osobom z pełnym i zdrowym uzębieniem.
płatki owsiane zwykłe — wykazują najlepsze właściwości, ponieważ w ich strukturze mogą znajdować się fragmenty łuski owsianej, przy czym poszczególne płatki są większe, niż w przypadku płatków owsianych górskich. Zaleca się je osobom o pełnym i zdrowym uzębieniem.
Należy jednak pamiętać, że jeśli chodzi o różnice w zawartości poszczególnych mikroelementów, w składzie każdych z tych płatków nie są znaczne i spożywanie któregokolwiek typu przyniesie naszemu organizmowi ogromne korzyści. Dodatkowo płatki owsiane górskie i zwykłe poddane obróbce termicznej także mogą być spożywane przez dzieci i osoby starsze, jednak należy pamiętać, że może wzrosnąć ich indeks glikemiczny.

Płatki owsiane są zalecane zarówno diabetykom, ponieważ ich indeks glikemiczny wynosi około 40, jak i osobom cierpiące na celiakię i inne przypadłości związane z nietolerancją glutenu. Mimo to warto wybierać płatki owsiane, na których etykiecie widnieje informacja, że te nie zawierają glutenu, ponieważ mogą one zostać skażone glutenem na etapie produkcji.

W naszej kuchni płatki owsiane możemy wykorzystać na wiele sposobów. Najpopularniejszym z nich jest przygotowanie owsianki. Poza tym mogą być składnikiem granoli lub musli, batoników proteinowych, a także służyć jako panierka, dodatek do wypieków, deserów, sałatek itp.

Wartości odżywcze płatków owsianych

Płatki owsiane w 100 g mogą dostarczać nam około 370 kcal. Podobnie, jak w przypadku płatków pszennych, największą część ich objętości stanowią węglowodany, których obecność to około 60%. Produkt ten jest także dobrym źródłem białka, który stanowi około 13% ich objętość, tłuszczów, około 7%, przy czym znajdziemy w nich kwasy omega-3 i omega-6, a także błonnika pokarmowego, którego ilość to około 10%.

Jeśli chodzi o mikroskładniki, podobnie, jak płatki pszenne , płatki owsiane są źródłem witamin z grupy B, a także witaminy E oraz minerałów takich, jak na przykład fosfor, wapń, krzem, magnez czy cynk.

Porównanie płatków pszenne i owsianych

Płatki pszenne i owsiane działają w naszym organizmie na wielu płaszczyznach. Stanowią niesamowicie dobrze, naturalnie zbalansowany posiłek, a niski indeks glikemiczny sprawia, że dają energię na długi czas, przez co rzadziej odczuwamy zmęczenie i rzadziej mamy ochotę podjadać.

Oba te produkty polecane są sportowcom, bo poza sporymi pokładami węglowodanów, które są źródłem energii, zawierają także całkiem spore pokłady białka będącego, jak zostało wspomniane wcześniej, budulcem mięśni.

Jeśli chodzi o tłuszcze, wydaje się, że nieco lepiej wypadają płatki pszenne , w których tego tłuszczu znajdziemy mniej, jednak jeśli chodzi o płatki owsiane, zawierają one w sobie wcześniej wspomniane kwasy omega-3 i omega-6. Stanowią one niezwykle cenny element diety, którego nasz organizm nie jest w stanie wyprodukować sam. Wpływają na prawidłową pracę naszego mózgu, serca, a także na naszą odporność. Co ciekawe, jedne z badań wykazują, że codzienne spożywanie 1 g kwasów tłuszczowych omega-3 może wydłużyć nasze życie nawet o 5 lat.

Jeśli chodzi o zawartość witamin i minerałów, płatki owsiane i pszenne uzupełniają się na wielu tych polach, ponieważ oba te produkty są bogato wyposażone na przykład w witaminy z grupy B, które mogą bezpośrednio wpływać na poziom naszej energii, wspomagają pracę naszego mózgu, wpływają na kondycję skóry i włosów itp. Oczywiście inne witaminy i minerały również biorą udział w wielu procesach, jednak w tej dziedzinie oba te rodzaje płatków zbożowych cechują się swoimi wyjątkowymi właściwościami, więc ciężko je porównywać.

Jest jednak jeden czynnik, który może mocno wpływać na to, że to płatki owsiane powinny być częstszym gościem w naszej kuchni, niż płatki pszenne , bowiem zawierają one nieco inny rodzaj błonnika pokarmowego, którego ciężko znaleźć w innych produktach, a szczególnie w takich ilościach. Mowa tutaj o beta-glukanach, czyli rozpuszczalnej części błonnika pokarmowego, który poza normalnymi funkcjami błonnika pokarmowego wykazuje dodatkowe właściwości.

Błonnik pokarmowy w naszej diecie jest niestety składnikiem, którego nie dostarczamy w wystarczających ilościach (według WHO powinniśmy spożywać go około 25 g dziennie). Ten element diety wpływa na nasz organizm na wielu płaszczyznach, zaczynając od poprawy perystaltyki jelit. Znajdując się w naszych jelitach pęcznieją, przez co odczuwamy sytość przez dłuższy czas, jednocześnie regulując częstotliwość wypróżnień i likwidując zaparcia. Poza tym mogą regulować poziom złego cholesterolu LDL, a także glukozy we krwi. Jeśli chodzi o beta-glukany, mogą one dodatkowo wspomagać jelita, tworząc na ich wewnętrznej ściance barierę ochronną, ograniczającą wchłanianie tłuszczów i złego cholesterolu. Co ciekawe, wpływ beta-glukanów na nasz organizm jest tak ogromny, że płatki owsiane uważane są za jeden z najzdrowszych produktów, które możemy zaoferować naszemu organizmowi.

Innym czynnikiem, przez który warto częściej stawiać na płatki owsiane jest fakt, że te nie zawierają glutenu, w przeciwieństwie do płatków pszennych.

Podsumowanie

Płatki owsiane i płatki pszenne to bardzo podobne do siebie produkty. Oba wykazują podobne właściwości, ale oba cechują się swoimi wyjątkowymi właściwościami ze względu na zawartość różnych witamin i minerałów (w dużej mierze pokrywających się ze sobą). Ciężko jednoznacznie ustalić, który produkt powinien częściej znaleźć się w naszym jadłospisie, jednak zawartość beta-glukanów w płatkach owsianych sprawia, że to po nie one wydają się lepszym wyborem. Oczywiście nie oznacza to, że powinniśmy wyeliminować z naszej diety płatki pszenne. Wręcz przeciwnie! Powinniśmy używać tych produktów naprzemiennie lub łączyć je ze sobą, abyśmy mogli czerpać jak najwięcej korzyści dla naszego zdrowia.

Sprawdź najpopularniejsze wpisy na blogu:

Owsianka dla dzieci i niemowlaków – kiedy i jak ją przygotować
Czym jest i jak powstaje żywność liofilizowana
Czy płatki owsiane trzeba gotować?
Suszona żurawina – właściwości, kalorie KCAL, indeks glikemiczny IG
Mąka z tapioki – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Musli crunchy – czym jest i jak przygotować?
Płatki żytnie – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Pudding chia z mango i musli
Chleb drożdżowy własnej roboty – jak go zrobić?
Smoothie z awokado i borówkami
Płatki Teff (miłka abisyńska) – wartościowy produkt bezglutenowy
Domowa granola FIT – prosty przepis z filmikiem
Owoce zapiekane pod kruszonkąa
Tort z owocami idealny dla dbających o linie
Płatki owsiane – właściwości, kalorie KCAL i wartości odżywcze
Jabłko – owoc grzechu czy dar niebios? Indeks glikemiczny IG
Mąka kukurydziana – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL
Domowe musli. Jak zrobić najlepsze
Co jest lepsze dla zdrowia: płatki orkiszowe czy owsiane?
Mąka żytnia typu 720 – zastosowania, wartości odżywcze i kalorie KCAL