Zaburzenia pracy tarczycy stają się coraz większym problemem w polskim społeczeństwie. Większości osób zmagających się z Hashimoto to kobiety i osoby z nadwagą. Niestety zaburzenia tarczycy należą do niewyleczalnych chorób, z którym pacjenci muszą zmagać się przez całe życie. Jednak istnieją sposoby, które znacząco mogą wpłynąć na komfort życia. Dieta dla osób z hashimoto ma tak samo istotne znaczenia jak przyjmowanie leków. Czytaj dalej, aby przekonać się jak ważny dla traczy jest sposób odżywiania.
Spis treści
Czym jest tarczyca?
Tarczyca jest niezwykle ważną częścią ciała, ale często zostaje pomijana pośród bardziej zauważalnych narządów. Ten mały gruczoł dokrewny znajduje się blisko podstawy szyi i jest odpowiedzialny za produkowanie hormonów tarczycy. Poziom hormonów tarczycy obecny w organizmie ma większe znaczenie, niż można sobie wyobrazić. Mózg, serce, mięśnie i inne narządy mogą prawidłowo funkcjonować tylko wtedy, gdy są zaopatrywane w odpowiednie ilości hormonów tarczycy. Bez nich organizm nie jest w stanie właściwie wykorzystywać energii ani utrzymać odpowiedniej temperatury.
Co to jest niedoczynność tarczycy?
Niedoczynność tarczycy jest najczęściej diagnozowanym zaburzeniem tarczycy i jest rozpoznawana, kiedy organizm wytwarza mniej hormonów tarczycy niż powinien. Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest zaburzenie autoimmunologiczne zwane zapaleniem tarczycy typu Hashimoto. Dochodzi do niego, gdy przeciwciała atakują tarczycę i powodują jej przewlekły stan zapalny. Inne przyczyny niedoczynności tarczycy są związane z zaburzeniami genetycznymi, skutkami ubocznymi leków lub operacji, w wyniku której usunięto część gruczołu. Bez względu na przyczynę, wytwarzanie zbyt małej ilości hormonów tarczycy spowalnia metabolizm – co oznacza, że procesy zachodzące w organizmie zaczynają zwalniać. W miarę spowalniania pracy organizmu pojawia się uczucie zmęczenia, suchość skóry, problemy z pamięcią i ryzyko depresji.
Diagnoza i leczenie niedoczynności tarczycy
W przypadku, gdy zauważalne są zmiany w samopoczuciu, takie jak ciągłe zmęczenie, zużywanie znacznie większej ilości balsamu w celu nawilżenia skóry, osłabienie lub depresja, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Ponadto, jeśli w rodzinie występowały przypadki zaburzeń tarczycy, jeśli kiedykolwiek wykonywano jakiekolwiek zabiegi medyczne dotyczące tarczycy lub jeśli pacjent przyjmuje leki, powinien porozmawiać z lekarzem o swoich obawach dotyczących tarczycy. Lekarz przeprowadzi badanie fizykalne, szukając objawów i zmian w wyglądzie szyi. Istnieją również dwa badania krwi, które pomogą zdiagnozować zaburzenia czynności tarczycy.
- Test TSH (hormon stymulujący tarczycę) jest najbardziej czułym testem na niedoczynność tarczycy. Określa ono ilość hormonów tarczycy (zwanych tyroksyną) produkowanych przez gruczoł dokrewny. Jeśli wynik TSH jest nieprawidłowo wysoki, najprawdopodobniej zdiagnozowana zostanie u pacjenta niedoczynność tarczycy.
- Istnieje również test T4, który mierzy ilość ” wolnego” hormonu tarczycy w krwiobiegu. Hormon tarczycy, który jest “związany” nie może dostać się do komórek, aby pomóc organizmowi funkcjonować prawidłowo. Badanie to określa, ile wolnej tyroksyny jest do dyspozycji dla komórek.
W zależności od diagnozy, lekarz może podjąć leczenie lub skierować pacjenta do endokrynologa (specjalisty zajmującego się gruczołami produkującymi hormony). Ponieważ nie ma lekarstwa na niedoczynność tarczycy, chorobę leczy się poprzez uzupełnienie brakującej ilości hormonów w organizmie za pomocą syntetycznej tabletki tyroksyny. Syntetyczny hormon jest dokładnie taki sam jak ten naturalnie produkowany i po podaniu odpowiedniej dawki wyrównuje on poziom hormonów, co pozwala na kontrolowanie niedoczynności tarczycy.
Czy dieta w Hashimoto to dieta bezglutenowa?
Wbrew powszechnemu myśleniu osoby z niedoczynnością tarczycy nie muszą bezwzględnie unikać produktów zawierających gluten. Jednak eliminacja glutenu z diety osób z Hashimoto bardzo często wynika z faktu współwystępowania tej choroby z celiakią. Hashimoto i choroba trzewna są zaburzeniami autoimmunologicznymi, przez co osoby zmagające się z jedną chorobą bardzo często posiadają też tę drugą. Nie jest to jednak zasada lecz dobry lekarz podczas diagnozy poszerzy diagnostykę. Osoby z Hashimoto i bez celiakii nie muszą wykluczać z diety żadnych węglowodanów, ani poszczególnych produktów glutenowych.
Wskazówki dietetyczne
Niektóre pokarmy, dodane do codziennej diety, mogą pomóc złagodzić niektóre z objawów niedoczynności tarczycy. Aby przestać cierpieć z powodu zmęczenia i zaparć, a także innych objawów, spróbuj wprowadzić niektóre z następujących pokarmów do swojej listy zakupów.
- Ryby: Nieleczona niedoczynność tarczycy zwiększa ryzyko chorób serca. Kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w rybach pomogą naprawić szkody, a także zmniejszyć stan zapalny. Spróbuj łososia, pstrąga lub tuńczyka.
- Produkty pełnoziarniste: Zaparcia to kolejny częsty objaw niedoczynności tarczycy, a produkty pełnoziarniste dodają znaczne ilości błonnika do Twojej diety. Produkty zbożowe takie jak brązowy ryż, płatki owsiane i komosa ryżowa pomagają w wypróżnieniach, ale mogą zakłócać działanie syntetycznej tyroksyny. Jeśli zdecydujesz się na spożywanie dużej ilość tych produktów, pamiętaj, aby przyjmować leki kilka godzin przed ich spożyciem.
- Owoce i warzywa: Ponieważ jednym z wczesnych objawów niedoczynności tarczycy jest zwiększona masa ciała, jedzenie świeżych warzyw i owoców może pomóc Ci utrzymać prawidłową wagę. Spróbuj takich produktów jak słodkie ziemniaki, zielona papryka, jagody i wiśnie, które są bogate w przeciwutleniacze i pomagają zapobiegać chorobom serca. Unikaj dużych ilości warzyw krzyżowych, takich jak brokuły i kapusta, które blokują wchłanianie jodu przez organizm.
- Wodorosty: Jod jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy. Sushi, sałatki i zupy z dodatkiem wodorostów są bogate w jod. Wodorosty można znaleźć w większości supermarketów, a ich cena nie jest już tak wysoka jak jeszcze kilka lat temu. Aby dodać jod do diety warto szukać produktów wzbogacanych o ten składnik. Kilka firm zajmujących się produkcją mineralizowanej wody posiada serię fortyfikowanych o znaczące ilości jodu.