Zdrowie odżywianie kojarzy się każdemu z czymś ciężkim i trudnym. Mamy złe skojarzenia z dodawaniem kalorii, ciężkimi ćwiczeniami, czy niedobrym jedzeniem. Wcale tak nie musi być! Zdrowy tryb życia może być łatwy, przyjemny i stać się codziennością każdego z nas. Zapytacie jak to osiągnąć?
Należy się do tego dobrze przygotować. Warto pozyskiwać informacje ze sprawdzonych źródeł lub po prostu udać się do specjalisty po poradę. Dobrze by było znać również kilka podstawowych pojęć, które ułatwią nam poruszanie się w “fit” świecie. Tymi pojęciami są BMI, CPM oraz przemiana materii. Zapytacie, co one znaczą? Jak je liczyć? Wszystkiego dowiecie się z tego artykułu!
Spis treści
Co to jest wskaźnik BMI?
BMI, z angielskiego body mass index, to nic innego jak wskaźnik, który pozwala nam ocenić naszą masę ciała. Przede wszystkim wykorzystywany jest, aby określić wystąpienie otyłości. Pozwala również określić ryzyko wystąpienia takich chorób jak choroby sercowo-naczyniowe, udar mózgu czy cukrzyca typu II.
Jest to bardzo prosty i popularny wskaźnik, czego dowodem jest częstotliwość korzystania z niego w gabinetach lekarskich, dietetycznych czy badaniach naukowych. Dlatego, że jest prosty w obliczeniach. Niestety nie jest on uniwersalny, ponieważ nie bierze pod uwagę wielu rzeczy. Jego dobrym uzupełnieniem jest wskaźnik tłuszczu brzusznego, którego wysoka wartość może wskazywać na otyłość brzuszną.
Nie jest on uniwersalny, więc co za tym idzie, nie traktujmy go zero jedynkowo. Przy małych wahaniach nie należy wpadać w panikę, ponieważ wskaźnik ten nie rozróżnia rodzaju tkanek, co może podawać mało rzetelne wyniki.
Jak liczymy wskaźnik BMI?
Jak wyżej było wspomniane, wskaźnik ten jest bardzo prosty do obliczenia, a jego wzór wygląda tak:
- BMI = masa ciała (kg) / wzrost^2 (m)
Dzięki temu możemy obliczać BMI nawet w domowym zaciszu. Z tego wzoru mogą korzystać zarówno dorosłe kobiety jak i dorośli mężczyźni, ponieważ wskaźnik BMI dla dzieci i młodzieży obliczany jest zupełnie inaczej. W dobie internetu dostępnego powszechnie możemy skorzystać również z kalkulatorów dostępnych online. Od razu pokażą one nie tylko wynik, ale również jego interpretację.
Normy dla BMI to:
- ≥ 40,00 – III stopień otyłości;
- 35,00-39,99 – II stopień otyłości;
- 30,00-34,99 – I stopień otyłości;
- 25,00-29,99 – nadwaga;
- 18,50-24,90 – wartość prawidłowa;
- 17,00-18,40 – niedowaga;
- 16,00-16,90 – wychudzenie;
- <16,00 – wygłodzenie.
Uzyskując wynik BMI, możemy również dobrać pod niego nasz codzienny jadłospis. Dlatego jeśli chcesz zacząć zdrowo się odżywiać oblicz bmi i dobierz dietę!
Co to jest podstawowa przemiana materii?
Wyjaśnijmy, to jest PPM, czyli podstawowa przemiana materii. Definicja tego terminu nie jest trudna. W skrócie mówiąc, jest to tempo przemian metabolicznych, które zachodzą w organizmie i są niezbędne do podtrzymania podstawowych, biologicznych funkcji. Tymi procesami są procesy fizjologiczne, które zachodzą w różnych narządach (takich jak serce, wątroba czy nerki) oraz w układzie nerwowym. To znaczy, że PPM to minimalna energia, której nasze ciało potrzebuje, aby móc wykonywać czynności życiowe.
Energia uzyskana z podstawowej przemiany materii zużywana zostaje w:
- procesie oddychania komórkowego;
- utrzymaniu napięcia mięśni;
- nieprzerwanej pracy mózgu i serca.
Podstawowa przemiana materii zależy od:
- wieku;
- płaci;
- trybu życia;
- wzrostu;
- wagi;
- stanu zdrowia;
- sposobu odżywiania się.
Przemiana materii kalkulator to najłatwiejszy sposób na jej obliczanie, jednak o ty będzie w kolejnych akapitach.
Co to jest całkowita przemiana materii CPM?
Co myślisz, słysząc skrót CPM? Co to jest? Skrót ten oznacza nic innego jak całkowitą przemianę materii. Zapytasz więc dalej — co to jest CPM z definicji? To nic innego jak dzienne zapotrzebowanie na kalorie naszego organizmu, które wyrażone jest w kaloriach (kcal).
Mówiąc wprost całkowita przemiana materii to ilość kalorii, którą potrzebuje organizm do normalnego funkcjonowania. Do jej odpowiedniego obliczenia potrzebujemy podstawową przemianę materii (PPM) oraz ponadpodstawową (PPPM). O ile wiemy już, co oznacza PPM, należy wyjaśnić również czym jest PPPM. Ponadpodstawowa przemiana materii określa energię, którą przeznaczamy na codzienne czynności takie jak pracę umysłową, pracę fizyczną, oraz energię potrzebną do strawienia i wchłonięcia jedzenia przez nas zjedzonego. Dzięki temu możemy określić CPM, potrzebną do normalnej pracy całego organizmu.
CPM jak i PPM będą różnić się u różnych osób. CPM jest zdecydowanie wyższe u osób, które uprawiają jakiś sport, lub mają większą aktywność fizyczną, niż u osób, które prowadzą raczej siedzący tryb życia. Ustalenie tych dwóch czynników jest bardzo ważne, aby nasz organizm mógł dobrze i prawidłowo się rozwijać i działać.
Jak obliczamy podstawową przemianę materii PPM i całkowitą przemianę materii CPM?
Jak już wspomniane było wyżej, nie obliczymy CPM bez PPM, dlatego najpierw należy poznać wzór tego pierwszego. Można również iść drogą na skóry i użyć do tego kalkulator całkowitej przemiany materii, jednak warto znać również wzory, które czasami się przydają.
Do obliczenia podstawowej przemiany materii używamy wzorów Harrisa i Benedicta, które są różne dla obu płci:
- Wzór PPM dla kobiet:
PPM [kcal] = 447,593 + [9,247 × M (kg)] + [3,098 × W (cm)] – [4,33 × L (lata)]
- Wzór PPM dla mężczyzn:
PPM [kcal] = 88,362 + [13,397 × M (kg)] + [4,799 × W (cm)] – [5,677 × L (lata)]
Gdzie:
M — aktualna, całkowita masa ciała wyrażona w kilogramach;
W — wzrost wyrażony w centymetrach;
L — wiek wyrażony w latach;
Znając już współczynnik PPM, można przejść do obliczenia wartości, którą jest całkowita przemiana materii. Kalkulator przyjdzie nam tutaj z pomocą, ponieważ wynik uzyskany ze wzoru Harrisa i Benedicta mnoży się przez współczynnik aktywności fizycznej. Ma on kilka możliwości od 1,2 dla osoby chorej i leżącej w łóżku do 2,0 dla sportowca, który trenuje co najmniej 6 godzin tygodniowo lub osoby wykonującej ciężką pracę fizyczną. Na samym końcu określa się wartość nadwyżki kalorycznej lub deficytu kalorycznego, w zależności od tego czy chcemy przybrać na masie mięśniowej, czy być na redukcji.
Najciekawsze wpisy na naszym blogu:
Dieta lekkostrawna jadłospisy
Dieta redukcyjna – sekret odchudzania
Dieta Sirtfood – o co tyle hałasu?
Jak gotować zdrowo i oszczędnie?
Lunch do biura – najlepszy wybór
NNKT w diecie wegetarian
Produkty białkowe
Roślinne źródła białka
Tempo spalania alkoholu z organizmu