Cukrzyca jest zaburzeniem metabolicznym, które ma ogromny wpływ na codzienne życie. Nieustanna kontrola, wizyty u lekarza i specjalna dieta cukrzycowa, w dłuższej perspektywie czasu mogą wydawać się męczące. Jednak klucz do komfortu życia leży w dobrym zrozumieniu wszystkiego co dotyczyć tego schorzenia.
Spis treści
Czym są węglowodany?
Węglowodany są jednym z trzech głównych składników odżywczych, z których składa się pożywienie. Pozostałe to białko i tłuszcz. Węglowodany dostarczają komórkom energii. Osoby chore na cukrzycę muszą dobrze znać się na węglowodanach, ponieważ wszystkie węglowodany podnoszą poziom cukru we krwi, dlatego też nie należy ich lekceważyć. W cukrzycy kontrola glikemii poposiłkowej jest kluczowa, dlatego konieczna jest dieta cukrzycowa, stosowana każdego dnia.
Cukry, skrobia i błonnik – wszystko to węglowodany
Węglowodany występują w trzech formach: cukry (węglowodany) proste i złożone, skrobia i błonnik. Uzyskanie właściwej równowagi pomiędzy cukrami, skrobią i błonnikiem jest kluczowe dla utrzymania poziomu cukru we krwi w zdrowym zakresie. Należy również pamiętać, że:
- Cukry dodane szybko podnoszą poziom glukozy we krwi. Pokarmy z dodatkiem cukru powodują gwałtowny wzrost poziomu cukru we krwi. Na niektórych etykietach produktów spożywczych możesz znaleźć informację o zawartości cukru, syropu kukurydzianego, dekstrozy, sacharozy lub fruktozy. Pokarmy, które naturalnie zawierają cukry proste (takie jak świeże owoce, mleko i jogurt grecki) nie powodują tak szybkiego wzrostu glukozy we krwi jak cukry dodane oraz są bardziej odżywcze i wartościowe.
- Niektóre składniki skrobi podnoszą poziom cukru we krwi powoli. Ogólnie rzecz biorąc, skrobia, która jest mniej przetworzona, wolniej podnosi poziom glukozę we krwi. Źródłami takiej skrobi są pokarmy takie jak brązowy ryż, soczewica, czy płatki owsiane. Pokarmy, które są często przetworzone, takie jak biały ryż i białe pieczywo, dają szybszą odpowiedź glikemiczna organizmu, co zdecydowanie nie jest reakcją porządną w cukrzycy.
- Błonnik pomaga spowolnić wchłanianie cukru. Dieta z dużą ilością błonnika może pomóc osobom z cukrzycą utrzymać poziom glukozy we krwi w zdrowym zakresie. Błonnik zawarty w żywności sprawia, że węglowodany wolniej rozkładają się na cukry proste. W związku z tym nie dochodzi do gwałtownych skoków poziomu glukozy we krwi. Dobrym źródłem błonnika są całe owoce i warzywa, orzechy i nasiona oraz pełne ziarna. Błonnik pomaga również utrzymać uczucie sytości i sprawia, że układ trawienny funkcjonuje sprawniej.
Co się dzieje po zjedzeniu węglowodanów?
Po zjedzeniu organizm rozkłada węglowodany na glukozę (cukier). Glukoza dostarcza komórkom energii. Glukoza przedostaje się do krwiobiegu, a jej stężenie we krwi wzrasta. W tym momencie trzustka uwalnia hormon – insulinę. Organizm człowieka potrzebuje insuliny, aby dostarczyć glukozę do komórek. Osoby z cukrzycą mają zaburzenia gospodarki insulinowej, dlatego glukoza ma trudności z przedostaniem się do komórek:
- U osób z cukrzycą typu 1 trzustka nie wytwarza insuliny.
- U osób z cukrzycą typu 2 trzustka wytwarza insulinę, ale organizm nie wykorzystuje jej tak, jak powinien.
W obu typach cukrzycy, gdy glukoza nie może dostać się do komórek, poziom cukru we krwi staje się zbyt wysoki. Wysoki poziom cukru we krwi może powodować choroby i jest niezdrowy.
Węglowodany, a cukier we krwi
Węglowodany są ważną częścią zdrowej diety. Każdy potrzebuje węglowodanów, także osoby chore na cukrzycę. Węglowodany dostarczają paliwa, którego organizm potrzebuje, aby funkcjonować przez cały dzień. Dokonywanie mądrych wyborów, jeśli chodzi o węglowodany i przestrzeganie planu leczenia cukrzycy i diety cukrzycowej może pomóc utrzymać poziom cukru we krwi pod kontrolą. Skorzystaj z poniższych wskazówek:
- Wybieraj zdrowe węglowodany – Najwięcej węglowodanów powinno pochodzić z produktów pełnoziarnistych, warzyw i świeżych owoców. Te produkty są dobre, ponieważ zawierają również błonnik, witaminy i inne składniki odżywcze.
- Ograniczaj wysoko przetworzoną żywność i żywność z dodatkiem cukru – Tego typu żywność i napoje mogą utrudniać utrzymanie poziomu cukru we krwi w zdrowym zakresie. Unikaj wszystkich napojów zawierających węglowodany (z wyjątkiem mleka). Nie dostarczają one żadnych wartości odżywczych i powodują skoki poziomu cukru we krwi. Takie napoje mogą być stosowane jedynie w celu wyrównania niskiego poziomu glukozy we krwi.
- Licz węglowodany – Czytaj etykiety produktów spożywczych by ułatwić sobie zadanie. W restauracji poproś obsługę o informacje na temat wartości odżywczych lub poszukaj ich w Internecie.
- Waż i kontroluj – Korzystaj z wagi kuchennej i kubków z miarką, aby dokładnie policzyć ilość węglowodanów. Pomoże Ci to dopasować dawki insuliny do spożywanych posiłków.
- Bądź aktywny każdego dnia. Regularne ćwiczenia usprawniają działanie insuliny i pomagają utrzymać poziom cukru we krwi w zdrowym zakresie.
Zrozumienie, w jaki sposób węglowodany wpisują się w zrównoważoną dietę, ułatwia utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Jeśli potrzebujesz pomocy w liczeniu węglowodanów lub masz pytania dotyczące tego, co jeść, zwróć się o pomoc do dietetyka.
Co jeść na diecie cukrzycowej?
Osoby zmagające się z cukrzycą mogą spożywać różnorodne produkty spożywcze, ale ważne jest ograniczenie ilości pewnych grup produktów. Dieta cukrzycowa skupia się na eliminacji cukrów prosty i dostarczaniu w posiłkach głównie węglowodanów złożonych.
Wprowadź do codziennej diety:
- Zdrowe tłuszcze – orzechy, oliwa z oliwek, oleje rybne, nasiona, awokado
- Owoce i warzywa – najlepiej świeże, im bardziej kolorowe, tym lepiej – całe owoce, a nie soki
- Płatki zbożowe o wysokiej zawartości błonnika (np. płatki owsiane lub żytnie), makarony pełnoziarniste, pumpernikiel, kasze i nosian strączkowe
- Wysokiej jakości białko, takie jak drób, ryby, owoce morza, jajka, nasiona strączkowe, nabiał, fermentowane produkty mleczne
Co ograniczać na diecie cukrzycowej?
Istenieją produkty, których nalezy wsytzregac sie na diecie cukrzycowej. Należą do nich:
- Tłuszcze trans z żywności częściowo uwodornionej lub smażonej w głębokim tłuszczu
- Żywność wysokoprzetworzona, zwłaszcza ta o dużej zawartości cukru, wypieki, słodycze
- Białe pieczywo, słodkie płatki zbożowe, rafinowane makarony lub ryż
- Mięso przetworzone i mięso czerwone
Najciekawsze wpisy na naszym blogu:
Dieta bez laktozy – nietolerancja laktozy
Dieta bezmleczna/bez laktozy, a odpowiednia podaż białka
Dieta Cukrzycowa – jak wspomóc swoje zdrowie?
Dieta DASH dla zdrowia serca
Dieta wegetariańska z rybą – jak to z tym jest?
Dieta wegetariańska – czy wykluczenie mięsa jest zdrowe?
Diety eliminacyjne – dieta bez nabiału i dieta bezglutenowa
Jak powinna wyglądać dieta sportowca?